Maleje optymizm szefów firm wobec sytuacji gospodarczej

Tylko 14 proc. prezesów i dyrektorów generalnych w Polsce twierdzi, że tempo światowego wzrostu gospodarczego ulegnie poprawie w ciągu najbliższych 12 miesięcy, wobec 37% na świecie.

Natomiast przekonanych o zdolności do osiągnięcia wzrostu przychodów we własnych firmach jest 39 proc. zarządzających na świecie i 45 proc. w Polsce.

17 proc. prezesów i dyrektorów generalnych na świecie uważa, że globalny wzrost ekonomiczny ulegnie obniżeniu - to ponad dwukrotnie więcej niż przed rokiem (7 proc.). Także w Polsce zaobserwowano bardziej sceptyczną ocenę szans na poprawę sytuacji w gospodarce globalnej - prawie jedna czwarta ankietowanych zaczęła podzielać pogląd, że globalny wzrost gospodarczy w ciągu najbliższych 12 miesięcy będzie następował wolniej niż obecnie, podczas gdy w zeszłorocznym badaniu taka opinia nie była reprezentowana.

- Postrzeganie szans biznesowych jest w tym roku bardzo mocno związane z niestabilnością geopolityczną w poszczególnych regionach wskazywaną przez zarządzających na całym świecie - powiedział prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC.

Przykładowo w zeszłorocznym badaniu prezesi i dyrektorzy generalni w Rosji wykazywali najwyższy poziom optymizmu, podczas gdy w tym roku ich nastroje są najbardziej pesymistyczne. Mniejszy optymizm widać także obecnie w krajach produkujących ropę naftową, co ma związek z gwałtownym spadkiem cen tego surowca.

Prezesi i dyrektorzy generalni uznali USA za ich najważniejszy rynek wzrostu w ciągu najbliższych 12 miesięcy, pozycjonując je przed Chinami po raz pierwszy od czasu, gdy zadano to pytanie po raz pierwszy pięć lat temu. W sumie 38 proc. prezesów i dyrektorów generalnych wymienia USA jako jeden z trzech najważniejszych zagranicznych rynków wzrostu, w porównaniu z 34 proc. wskazań dla Chin, 19 proc. dla Niemiec, 11 proc. dla Wielkiej Brytanii oraz 10 proc. dla Brazylii.

Prezesi wciąż widzą prawie tyle samo szans biznesowych co 3 lata temu. Za szansami optuje 61 proc. zarządzających globalnie, podczas gdy więcej zagrożeń widzi obecnie 59 proc. respondentów. Mimo bardziej pesymistycznej oceny sytuacji gospodarczo-politycznej, polscy prezesi podobnie widzą szanse na rozwój biznesu i 59 proc. uważa, że szans jest teraz więcej niż trzy lata temu.

Na pierwszych miejscach na liście wyzwań prezesi jednomyślnie umieszczają kwestię wzrostu obciążeń podatkowych (77 proc. wskazań w Polsce i 72 proc. na świecie) oraz nadmiernych regulacji (77 proc. w Polsce i 72 proc. na świecie - miejsce trzecie), a także wzrost deficytu i zadłużenia (odpowiednio 68 i 70 proc. wskazań - miejsce czwarte). W tym roku wysoko na liście pojawiły się także nowe zagrożenia, takie jak niepewność geopolityczna (pierwsze miejsce w Polsce i na świecie), czy niestabilność społeczna (piąte miejsce w Polsce i na świecie).

Ankietowani w Polsce i na świecie znacząco różnią się natomiast w ocenie wyzwań biznesowych. W naszym kraju na pierwszym miejscu pojawia się obawa związana z wysokimi kosztami energii oraz cyberbezpieczeństwem (po 68 proc. wskazań), podczas gdy na świecie pierwsze miejsce zajmuje dostępność kluczowych umiejętności (73 proc.), a drugie - cyberzagrożenia (61 proc.). Z kolei na trzecim miejscu w Polsce i na świecie wśród kluczowych wyzwań prezesi wymieniają zmianę zachowań konsumentów.

Prezesi i dyrektorzy generalni deklarują wprowadzenie szeregu strategii biznesowych w celu wzmocnienia ich firm w ciągu najbliższych 12 miesięcy. W sumie na świecie 71 proc. respondentów zapowiada obniżenie kosztów, podczas gdy w Polsce ta grupa jest zdecydowanie mniejsza (42 proc.). W badaniu globalnym 51 proc. respondentów planuje zawarcie strategicznych sojuszy lub spółek joint venture, podczas gdy na polskim rynku taki zamiar deklaruje tylko 15 proc. ankietowanych. Podobnie jedynie 4 proc. zarządzających w Polsce rozważa zlecenie na zewnątrz wykonywania procesów biznesowych lub funkcji, w porównaniu do 51 proc. globalnie.

Prezesi i dyrektorzy generalni w celu uzyskania przewagi konkurencyjnej planują współpracę lub już współpracują z dostawcami (52 proc. w Polsce i 70 proc. na świecie), klientami (41 proc. w Polsce i 67 proc. na świecie) oraz ze środowiskiem akademickim (48 proc. w Polsce i 52 proc. na świecie).

Najważniejsze przyczyny współpracy obejmują na świecie dostęp do nowych technologii, nowych klientów oraz talentów i innowacji, podczas gdy w Polsce aspekt dostępu do innowacji występuje w bardzo niewielkim stopniu, a kwestia dostępu do talentów jest ważna tylko dla 9 proc. badanych (29 proc. w badaniu globalnym).

Jedna trzecia zarządzających na świecie przyznaje, że ich firma ostatnio rozpoczęła lub rozważała rozpoczęcie działalności w jednej lub więcej nowych gałęzi przemysłu w ciągu ostatnich trzech lat, a ponad połowa (56 proc.) jest zdania, że organizacje będą w coraz większym stopniu konkurować w nowych sektorach w ciągu najbliższych 3 lat. Ponadto uważają, że istotny konkurent wyłania się lub mógłby się wyłonić z następujących sektorów: technologia (32 proc.), dystrybucja detaliczna i hurtowa (19 proc.) oraz komunikacja, rozrywka i media (6 proc.). Tymczasem w Polsce nie ma tak dużej obawy wyłonienia się poważnego konkurenta ze strony branży technologicznej - na taką możliwość wskazuje tylko 11 proc. ankietowanych.

Prezesi i dyrektorzy generalni w Polsce i na świecie uważają, że najwyższym priorytetem dla rządu powinno być utrzymanie konkurencyjnego i efektywnego systemu podatkowego, zapewnienie rozwoju kapitału ludzkiego oraz rozwój innowacyjności. W Polsce menedżerowie najwyżej oceniają (37 proc.) ostatnie wysiłki władz zmierzające do rozwoju infrastruktury naszego kraju, a najgorzej - skuteczność w budowaniu ekosystemu innowacyjności.

Połowa prezesów i dyrektorów generalnych zarówno w Polsce, jak i na świecie, deklaruje plany wzrostu zatrudnienia w firmach w ciągu następnych 12 miesięcy, podczas gdy 16 proc. w Polsce i 21 proc.  na świecie przewiduje jego obniżenie. Prezesi i dyrektorzy generalni starają się sprostać wyzwaniu, jakim jest znalezienie odpowiednich ludzi, a zdecydowana większość przyznaje, że szuka szerszego zakresu umiejętności niż kiedyś.

W ramach 18. edycji badania PwC „Global CEO Survey” w ostatnim kwartale 2014 r. przeprowadzonych zostało 1366 rozmów z prezesami i dyrektorami firm w 77 krajach, z czego 56 w Polsce. 36% ankietowanych przedsiębiorstw to podmioty o przychodach rzędu 1 mld dolarów. W Polsce 32% firm miało sprzedaż na poziomie 0,3-1 mld zł.